BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ
Aaron T. Beck tarafından öne sürülen Bilişsel Davranışçı Modele göre, depresyon, kişinin, kendine, dünyaya ve geleceğe ilişkin olumsuz değerlendirmeleri ile ortaya çıkmaktadır.
Olumsuz bilgi işlemlenmesi ile ortaya çıkan bilişsel çarpıtmalar, bireyi depresif temalarla karşı karşıya bırakmaktadır.
BİLİŞSEL ÇARPITMALAR
Bilişsel Davranışçı Model tarafından öne sürülen bilişsel çarpıtmalar aşağıdaki gibidir:
TEDAVİDE AMAÇLANANLAR
- Öncelikle, çözümlenmesi ya da üstesinden gelinmesi gereken herhangi bir sorun bulunup bulunmadığının ve danışanın tedavi arayışında olup olmadığının belirlenmesi,
- Olumsuz düşünceler ve bilişsel çarpıtmaların tespit edilmesi,
- Bireyin bu düşüncelere ne düzeyde inandığı ve bu inançla ilişkili duygu düzeyinin ortaya konması,
- Bilişsel çarpıtmanın hangi başlık altında (akıl okuma, falcılık, aşırı genelleme…) ele alınacağının tespit edilmesi,
- İşlevsel olmayan düşüncenin doğru olması durumundaki tahmini sonuçların ve değerlendirmelerin irdelenmesi,
- Hatalı düşünce ile ilişkili kanıtların ortaya konarak bunların ağırlıklarının belirlenmeye çalışılması,
- Bireyde rahatsızlık oluşturan durumların başkaları ile ilişkili olduklarında ne şekilde yorumlanacağının irdelenmesi.
Terapide, her bir birey için farklı bir çözüm yolu bulunmaya çalışılması esastır. Sosyokültürel çevrenin etkileri de göz önüne alınarak, kişinin bilişsel şemaları ortaya konmaya çalışılır. Hedef beklentileri belirlenerek, danışan ve terapistin işbirliği ile gerçekçi bir tedavi planı oluşturulur. Tedavi sürecinin en önemli hedefi, hatalı bilişsel temaların yeniden yapılandırılarak işlevsel hale gelmelerinin sağlanmasıdır.
Bilişsel davranışçı yaklaşımın en önemli özelliklerinden biri, danışanların terapiye aktif olarak katılmaları ve ev ödevi olarak da adlandırılabilecek alıştırmaları yapma konusunda motive olmaları gerekliliğidir.
Tedavi rasyonelinin danışan tarafından anlaşılır hale gelmesinin sağlanması, tedavi hedeflerinin gerçekçi şekilde ortaya konması ve terapötik işbirliğinin sağlanması durumunda bilişsel davranışçı terapiden oldukça etkin sonuçlar elde edilmektedir.
NOT: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Güncellenme Tarihi: 20 Eylül 2020
