Tamamlanması gereken bir görevi ya da kararı yerine getirmekten kaçınma Ertelemecilik (Procrastination) olarak adlandırılır. Erteleyicilik, insanların hedeflerine ulaşmalarını güçleştirir. “Erteleme hastalığı” bulunan kişilerin akademik ya da mesleki başarıları, normal koşullarda elde edeceklerinden çok daha düşük düzeylerde kalmaktadır.

Neden erteleriz?

  • Hedeflerin yeterince somut olmaması, başka bir deyişle gerçekleştirilmek üzerinde yeterince netleşmemiş olması,
  • Yapılacak eylemi değersiz, gereksiz ya da önemsiz bulmak,
  • Planlanan görev konusunda yeterince kararlı olmamak,
  • Üzerimizdeki görev ve yükümlülüklerle ilişkili bunalmış olmak,
  • Yerine getirilecek görev hakkında yoğun bir anksiyete içinde olmak,
  • Görevden kaçınma,
  • Özellikle hoşlanılmayan eylem ve kişilerle ilişkili görevlerden olabildiğince kaçınılır ya da bunlar geciktirilir.

Mükemmelcilik

Mükemmelci yapıda olan insanlar, bunun bir sonucu olarak erteleme davranışını sergileyebilirler. Bu bireyler, yaptıklarının mükemmel olmayacağı, zaman zaman da olumsuz geri bildirim alma korkusundan dolayı herhangi bir aksiyon almamayı tercih edebilirler.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve depresif bozukluklar gibi dikkat ve konsantrasyonun azalmasına neden olan, dürtüselliğin ön planda olduğu durumlarda bireylerin erteleme eğiliminde olmasına sıklıkla rastlanır.

Uzun erimli kazançlar yerine kısa vadeli hedefleri ya da ödülleri ön planda tutan bireylerin erteleme eğiliminde olmaları beklenen bir durumdur. Erteleme davranışı, çaba ya da zorlanmayla elde edilecek sonuçlar yerine hemen yaşanacak keyifli aktivitelerin tercih edilmesinin olağan bir sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ertelemecilikle mücadelede uygulanabilecek yöntemler

  • Yapılması gerekenleri önem düzeyine göre sıralamak,
  • Gözümüze büyük ve korkutucu görünen görevleri daha yönetilebilir parçalara ayırmak,
  • Uzun süreli ya da belirsiz çalışma süreleri yerine kısa ve belirli çalışma periyodları belirlemek,
  • Fiziksel ve mental dikkat dağıtıcı unsurları bertaraf etmek; bunu sağlamak adına gerektiğinde konforumuzdan vazgeçerek sıkıcı ortamları tercih etmek,
  • Çalışma programımızı, biyolojik ritmimize uygun şekilde düzenlemek,
  • Hem ara hem de nihai deadline’ları belirlemek,
  • Eylemleri, ertelemecilik tuzağına düşmeden sona erdirdiğimizde kendimizi ödüllendirmek,
  • Uzun vadeli hedeflerimize ulaştığımız sahneleri gözümüzde canlandırmak,
  • Eylemi tamamlamakta bizi motive edecek ekip arkadaşları ile çalışmak,
  • Daha önce gerçekleştirmiş, tamamlamış olduğumuz görevleri ve projeleri hatırlamak,
  • Planladığımız hedeflere ulaşmak adına mükemmelcilik tuzağına karşı uyanık olmak.

 

NOT: Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Güncellenme Tarihi: 24 Ekim 2020